Dankzij de kennis en het netwerk van het kernteam van Geweldig Rotterdam konden wij tijdens de zomer jongerenbijeenkomsten organiseren met zo’n acht tot twaalf jongeren, in de leeftijdscategorie van 14 tot 24 jaar.
In iedere wijk was de sfeer anders: in Feijenoord was het ontspannen, terwijl in Charlois en Beverwaard het probleem merkbaar dichterbij stond. Indrukwekkend was de bijeenkomst in de Beverwaard, waar op drie juni jl. de vijftienjarige Joshua werd doodgestoken. Emoties als woede, angst en onbegrip waren hier duidelijk voelbaar. Twee jongens hadden een shirt aan met een afbeelding van Joshua. Het laat zien dat de urgentie voor een gedegen aanpak van de problematiek hoog is.
De opzet van de bijeenkomst is als volgt: we beginnen iedere bijeenkomst met een pizzamaaltijd. Na het eten, onder begeleiding van Aloali (Ali) Kananpour van Stichting Confro, volgen er een paar ijsbrekende oefeningen, zoals een voorstelrondje waarbij je niet alleen je naam noemt, maar ook waar je naam vandaan komt en wat die betekent. Op die manier komen er allerlei verhalen op tafel terwijl de groep ontspant. Vervolgens begint Ali met een oefening uit zijn expertisegebied: de dialoogtechniek ‘Over de streep’, geïnspireerd op een bekende Amerikaanse dialoogtechniek. Tafels en stoelen aan de kant, streep in het midden; er gaat bewogen worden!
Beweging, emotie en diepgang
Ali stelt een vraag die begint met ‘Ga over de streep als…’. Met behulp van collega-jongerenwerkers volgt er op iedere stelling vervolgvragen. ‘Ga over de streep als je: vierentwintig uur zonder je telefoon kan (opgevolgd door vragen over sociale media); wel eens gediscrimineerd hebt gevoeld (opgevolgd door vragen over racisme); de politie niet mag (opgevolgd door vragen over de relatie jongeren-autoriteiten); wel eens in een gewelddadige situatie bent geweest (opgevolgd door vragen over messengeweld),’ etcetera. Op deze manier kreeg Ali zelfs bij de meest gesloten jongeren antwoorden los. Vervolgens worden het emotionele, open en eerlijke bijeenkomsten.
Na anderhalf uur volgt het tweede deel van de meeting; ‘dieper in gesprek’. Vanuit Geweldig Rotterdam vragen wij tijdens dit laatste uur aan de jongeren hoe zij denken over de messenproblematiek; oorzaken, gevolgen en eventuele oplossingen. Wij notuleren, met altijd als centrale boodschap dat wij hen beschouwen als ‘experts van hun eigen leefomgeving’ en we hen hebben benaderd om van hen te leren. De mate van inzet en motivatie laat zien dat jongeren een dergelijke benadering waarderen.
De belangrijkste bevindingen
Uit de gesprekken komt naar voren dat jongeren niet graag met een mes lopen, maar het vooral doen uit stoerdoenerij, angst en verveling. Het idee heerst dat het gevaarlijk is in Rotterdam, dat er niet veel te doen is en dat je moet ‘overleven’ op de straat. Veel jongeren vinden dat de ‘traditionele’ media een belangrijke rol spelen in de creatie van dit beeld, ook al ontkent niemand dat het messengeweld een groot probleem is.
Daarnaast blijkt dat veel conflicten die in potentie uit zouden kunnen monden in een steekpartij, ontkiemen op sociale media. Het verschil met ‘vroeger’ ligt vooral in het ‘vergrootglaseffect’ van sociale media: alles wordt erger, groter en heftiger gemaakt dan het eigenlijk is. Veel op het internet is nep – eigen woorden -, maar tegelijkertijd besteden jongeren uren achter elkaar op sociale media. Met name Snapchat is in die zin een boosdoener. Een conflict kan daar opeens ontvlammen en gevolgen hebben in de ‘echte’ wereld.
Tot slot merkten veel jongeren op dat er een kloof bestaat tussen ‘de’ maatschappij en henzelf. Ze hebben last van vooroordelen van werkgevers, op school en van de politie. Ook hebben ze het gevoel dat ze tien keer zo hard moeten werken dan anderen. Dat houdt de, naar eigen zeggen, enorme potentie die er onder jongeren is, tegen.
Veel aangedragen oplossingen zijn te ontleden tot de hoop van het beeld dat de samenleving van jongeren heeft, verandert: “laat ons echte verhaal zien!” Veruit het vaakst pleiten jongeren echter voor een verandering van hun eigen toekomstperspectief. Jongeren hebben een grote drive om te ondernemen, om dingen te doen en om iets terug te doen. De diversiteit aan banen die de Nederlandse arbeidsmarkt rijk is, blijft voor jongeren vaak onzichtbaar. Daarom vragen zij om manieren om in te zien dat je communicatieadviseur kan worden, logistiek manager in de haven, of dat schilders eigenlijk prima geld verdienen. Jongeren zouden graag door middel van een banenmarkt, stages, influencers en workshops leren over de maatschappij en zichzelf. Tot slot vinden jongeren het praten over problemen als het messengeweld, op zichzelf al heel belangrijk.
De bijeenkomsten worden vaak dankbaar afgesloten en door sommigen al gezien als deel van de oplossing.
