“Je mag best weten waarvoor ik ben veroordeeld. Ik was betrokken bij een reeks gewapende overvallen. De eis was 14 jaar. Ik heb uiteindelijk ruim vijf jaar vastgezeten. En daarna heb ik nog 2,5 jaar met een enkelband thuis op de bank doorgebracht. Gek genoeg vond ik de jaren dat ik tot een enkelband veroordeeld was nog vervelender dan mijn tijd in de gevangenis. Ik keerde in feite deels terug naar de maatschappij, maar de hulp om deze terugkeer succesvol te laten verlopen, schoot in mijn ogen tekort. Die frustratie heb ik omgezet in iets positiefs, in Team Enkelband.”
Katendrecht van de jaren 90
Martin Miles groeide op in Katendrecht. En niet in het Katendrecht dat wij kennen van de hippe Fenixloodsen, het knusse Deliplein of van het toonaangevende magazine Time Out, dat het schiereiland in 2019 omschreef als een van de coolste wijken ter wereld. Het Katendrecht waar Miles opgroeide, het Katendrecht van de jaren 90, stond in schril contrast met de toeristische hotspot die het vandaag de dag is. Armoede, verloedering en drugsproblematiek kwelden de wijk en zijn bewoners. En jeugdbendes maakten er de dienst uit. Wanneer Miles, nu 32 jaar, terugkijkt op zijn jeugdjaren, kan hij niet anders dan concluderen dat opgroeien in een dergelijke omgeving hem weinig goeds heeft gedaan. “Ik kwam weliswaar uit een goed gezin. En thuis was ik de perfecte zoon, maar op straat werd ik omringd door dealers, pooiers en rovers. Katendrecht was een achterstandswijk en naarmate ik ouder werd, werd ik steeds meer een product van mijn omgeving. Toen ik een jaar of 17 was ging het fout. En de rest is geschiedenis.”
Team Enkelband
Tegenwoordig is Miles de drijvende kracht achter Team Enkelband, een bemiddelingsbureau dat zich ten doel stelt jongeren op het rechte pad te houden en ex-gedetineerden begeleidt om succesvol terug te keren naar de maatschappij. Het ontstaan van Team Enkelband, dat Miles in 2012 oprichtte, is geworteld in de ervaringen die hij ondervond toen hij in de samenleving re-integreerde. “De terugkeer in de maatschappij deed iets met me. Ik woonde bij mijn moeder en mijn enkelband legde mijn bewegingsvrijheid uiteraard aan banden. Ik kreeg met de reclassering te maken, maar merkte al snel dat de instanties die mijn terugkeer naar de maatschappij in goede banen moesten leiden, tekortschoten. Er was geen perspectief en ik kreeg het gevoel dat ik simpelweg aan mijn lot werd overgelaten. Is dat de schuld van de reclasseringsambtenaren? Dat denk ik niet. Het is meer het systeem dat niet deugt. Alles is vastgetimmerd met regeltjes en de meeste reclasseringsambtenaren kunnen niet anders dan binnen de door wet- en regelgeving vastgelegde lijntjes werken, terwijl het juist van belang is om ‘out of the box’ te denken. En dat zit gewoon niet het DNA van die instanties. Alles gebeurt volgens het boekje. Maar dat werkt niet. Ieder mens is tenslotte anders en dat geldt ook voor ex-gedetineerden. Dit frustreerde mij zo erg dat ik op het punt stond om naar de gevangenis terug te keren om mijn straf achter slot en grendel uit te zitten. Mijn broer gaf me toen het advies om iets constructiefs met mijn ervaringen te doen. Zo kwam ik op het idee om rapworkshops te geven. En toen ging het balletje rollen. Na de eerste workshop volgden er meer. Ik kreeg een studio en er kwamen jongeren bij mij over de vloer met wie ik als ervaringsdeskundige makkelijk kon connecten. Dat was het begin van Team Enkelband.”
Messen
Desgevraagd schijnt Miles zijn licht over messengeweld onder Rotterdamse jongeren, een probleem dat de afgelopen jaren meermaals de media haalde. “Ik ken de cijfers niet, maar ik heb wel het gevoel dat er iets gaande is. Ik denk dat jongeren bang zijn. Dat is vaak de reden om bewapend de straat op te gaan. En social media, in de breedste zin van het woord, speelt ook een rol. Een drillrapper kan zonder probleem een filmpje op Youtube zetten waarin hij zijn rivalen met geweld bedreigt. Dat filmpje wordt duizenden of soms wel tienduizenden keren bekeken en er is niemand die er iets aan doet. Maar toen Lange Frans het coronabeleid bekritiseerde, werd zijn hele Youtubekanaal per direct geblokkeerd. Zijn kanaal kon uit de lucht gehaald worden, maar het is kennelijk onmogelijk om kanalen van jongeren die mensen bedreigen te blokkeren. Dat begrijp ik niet.”
Sneeuwbaleffect
“Jongeren die wapendelicten begaan, staan dikwijls met hun rug tegen de muur. Ze kunnen nergens heen, of hebben het gevoel dat ze nergens heen kunnen, waardoor ruzies vroeg of laat escaleren in steek- of schietpartijen. En het is aan ons om die muur af te breken. Als Team Enkelband doen wij dit door jongeren te helpen hun talenten te ontdekken en deze verder te ontwikkelen. Dat kan van alles zijn: muziek, theater, poëzie en ga zo maar door. En met succes, want we hebben ons de afgelopen jaren al over een paar honderd jongens en meiden mogen ontfermen. Daarbij zet onze werkwijze sterk in op het winnen van vertrouwen. Ze moeten zich thuis voelen bij ons. Zodra ze dat doen, gaan ze ons als rolmodellen beschouwen en dat biedt handvatten om verder te werken. En idealiter helpen deze jongeren in de toekomst op hun beurt weer andere jongeren, zodat er een sneeuwbaleffect ontstaat.”
Droom
Team Enkelband bestaat nu ruim negen jaar. Wat begon met een rapworkshop is nu een veelzijdig bemiddelingsbureau dat sollicitatie-, budget- en weerbaarheidstrainingen verzorgt en jongeren en ex-gedetineerden bijstaat met presentatievaardigheden. Daarnaast geven de medewerkers van Team Enkelband lezingen en een keur aan creatieve workshops. Maar er ligt nog meer in het verschiet, aldus Miles: “Wij leren jongeren en ex-gedetineerden om te dromen en om dromen waar te maken. Dat is waar wij goed in zijn. Maar zelf hebben wij natuurlijk ook zo onze dromen. Het zou fantastisch zijn wanneer wij een paar woningen, of woonruimtes, in beheer krijgen waar we jongeren kunnen opvangen. Een woning geeft immers houvast en is daarmee een belangrijke voorwaarde om jongeren op het rechte pad te houden. Het is een opmaat naar structuur en dat is ongelofelijk belangrijk. Hoe we dat voor elkaar gaan krijgen? Dat weet ik nog niet. Wij werken samen met tal van instanties. Wellicht zal daar iets uit voortvloeien. Maar goed, waar een wil is, is een weg. Dat is een les die ik uit mijn persoonlijke ervaringen heb getrokken en wat dat betreft een prima motto voor Team Enkelband.”
Martin Miles voor de klas
